برگزاری سومین جشن جهانی نوروز در حالی امسال به كشور تاجیكستان سپرده شده است كه در دو دوره پیشین نیز سران و مقام های بلندپایه برخی كشورهای منطقه، این روز بین المللی را در كنار هم گرامی داشتند.

هشتم مهرماه 1388 نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسكو) به عنوان میراث غیرملموس جهانی ثبت شد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز چهارم اسفندماه همان سال، بیست و یكم مارس مصادف با نخستین روز فروردین ماه را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز با ریشه ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد.

بر اساس مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نوروز جشنی با ریشه ایرانی است كه قدمتی بیش از سه هزار ساله دارد و امروزه بیش از 300 میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند.همچنین عید نوروز به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخته شد.

جمهوری اسلامی ایران به دنبال ثبت جهانی نوروز، مراسم ویژه ای را در سال های 1389 و 1390 تدارك دید و از مقام های بلندپایه كشورهای همسایه برای شركت در آن دعوت كرد.

در حقیقت، با توجه به جغرافیای منطقه ای نوروز كه میراثی به جای مانده از فرهنگ ایران باستان است، مردم كشورهایی مانند ایران، افغانستان، پاكستان، تاجیكستان، قزاقستان، آذربایجان، تاتارستان، هندوستان، تركستان چین، بنگلادش، بوتان، نپال، تبت حتی سودان و زنگبار آغاز بهار را جشن می گیرند.

دو دوره پیشین جشن های جهانی نوروز در تهران برگزار شد و در جریان برگزاری دومین جشن جهانی نوروز، 'امامعلی رحمان' رییس جمهوری تاجیكستان، اعلام كرد میزبانی سومین دوره از این جشن جهانی را بر عهده خواهد گرفت.

بر همین اساس روسای جمهوری تاجیكستان، ایران، افغانستان و پاكستان، ششم فروردین ماه دور هم نشستند تا بر رشته های پیوند قدیمی و دوستی خود تاكید كنند.

نگاهی به برنامه های حاشیه ای این مراسم نشان می دهد جشن جهانی نوروز فقط مراسمی با هدف زنده نگاه داشتن خاطرات باستانی و تقویت حافظه تاریخی نیست. بلكه از كنار آن می توان به فرصت های دیگری برای تقریب فرهنگ های بین ملل، آشنا كردن مردم این كشورها با داشته های فرهنگی طرف های دیگر، تقویت همگرایی های سیاسی، توجه بیشتر به سرمایه گذاری و انتقال دانش اشاره كرد.

برگزاری پنجمین اجلاس اقتصادی افغانستان، افتتاح خانه فرهنگ ایرانیان، نمایشگاه فرهنگی دایر در محل نوروزگاه و ... از جمله برنامه هایی است كه كشورها و ملت های منطقه را بیش از پیش با یكدیگر گره می زند.

** دیپلماسی نوروزی

----------------------------

هم اكنون ثبت جهانی نوروز از سوی سازمان ملل متحد، بهانه ای برای نزدیك تر شدن 300 میلیون نفر از جمعیت دنیا در كشورهای منطقه شده است.

به این ترتیب، جمهوری اسلامی ایران به عنوان سرزمین مادری شكل گیری این آیین باستانی پیشتاز برگزاری نشست هایی منطقه ای با حضور سران این كشورها شد.

جشن جهانی نوروز را می توان از منظر چندین فرصت بررسی كرد.

ایجاد زمینه تقویت دیپلماسی فرهنگی میان كشورهای برپا دارنده جشن های نوروزی بیش از پیش فراهم آمده است.

از سوی دیگر، با توجه به تغییر رویكردها نسبت به تعریف قدرت و انتقال نگاه ها از سمت قدرت سخت به طرف قدرت نرم، دیپلماسی عمومی میان ملت های كشورهای دیگر اهمیت ویژه ای یافته است.

برخی صاحبنظران بر این عقیده اند كه دیپلماسی قوی عمومی می تواند حتی در شرایطی كه دولت ها به دلیل بروز اختلاف در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی در آستانه تنش های جدی قرار می گیرند، مانع از اقدام های تندروانه و نامناسب شود. به عبارت دیگر، دیپلماسی عمومی همانند اهرمی برای اعمال نظر و كنترل اجتماعی بر سیاست های خارجی حكومت ها قلمداد می شود.

تقویت عرصه های همكاری اقتصادی و تجاری موجود و شناسایی توانمندی ها و استعدادهای قابل سرمایه گذاری در كشورها، از دیگر فرصت هایی است كه در حاشیه سفر سران كشورهای منطقه ای با مشتركات فرهنگی عمیق صورت می گیرد. به این ترتیب، این كشورها كه عمدتا با یكدیگر همجوار هستند، رشته های اقتصادی دوسویه و چندسویه ای را بنیان می نهند كه در رشد اقتصادی همتراز و همه جانبه آنان تاثیر خواهد داشت.

همفكری این كشورها در عرصه تولید دانش و فناوری نیز به كارشناسان آنها كمك خواهد كرد برای برطرف كردن نیازهای علمی خود، به جای چشم داشتن به قدرت های غربی دور از منطقه، از یاری افرادی بهره ببرند كه زمینه های فرهنگی مشترك، آنان را به یكدیگر نزدیك كرده و بنابراین خصوصیات رفتاری، حساسیت ها، ویژگی ها و رفتارهایی مشابه تر دارند.

همچنین كشورهایی كه دارای زمینه های فرهنگی نزدیك هستند در دسته بندی های سیاسی نیز می توانند قطب های مشخص قدرتمندی را تشكیل دهند و در عرصه های منطقه ای و بین المللی، به حمایت از منافع جمعی خود پرداخته و موفقیت های هم را پشتیبانی كنند.

از این رو، وجود یك ریشه فرهنگی مشترك بسادگی می تواند زمینه های تقویت همگرایی بیشتر كشورهای دارنده این فرهنگ و از بین بردن حوزه های واگرایی احتمالی میان آنان را فراهم آورد.

این چنین است كه نوروز را روز صلح جهانی نیز می دانند؛ چرا كه در حاشیه دیپلماسی نوروزی شكل گرفته، فرصتی در اختیار كشورهای منطقه و حتی جهان قرار می گیرد تا با توجه به اشتراكات متعالی در نهاد انسانی، پیوندهای فرهنگی بشر برای برقراری آرامش، امنیت، ثبات و صلح محكم تر شود.

تحقیق**1961**1599